کد مطلب:224207 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:149
کتابخانه ی مبارکه ی رضوی
این عمارت مشید و مجللی كه در حریم روضه مطهره و پرتو انوار بارگاه امام هشتم علیه السلام قرار گرفته بین كتابخانه های نامی ایران تنها كتابخانه ای است كه در دوره های اسلامی به اتمام تحولات سیاسی پابرجا مانده و رو به تكامل می رود و امروز از كتابخانه های نامی خاورمیانه محسوب و به شمار می آید تاریخ قطعی پیدایش آن به تحقیق معلوم نیست لیكن آن چه مسلم است و از قرائن و شواهد و نصوصی كه در وقف نامه های مرقوم در پشت بعضی از مصاحف شریفه و كتبی كه از دیرترین زمان باقی مانده و تاكنون به دست آمده بر می آید این است كه علی الرسم مذهبی (از وقف نمودن قرآن در معابد و مساجد و اماكن متبركه) قرآن هائی بر روضه مطهره وقف شده قدیم ترین نسخ موجوده از آن ها جزواتی است كه واقف آن ابوالبركات علی بن حسین و تاریخ وقف آن 421 قمری هجری است و نیز قرآنی است كه در اوائل قرن پنجم در دوره دیالمه وقف شده واقف آن شهر ستی بنت الامیر ابی العباس خسرو فیروز بن ركن الدوله است در مرور زمان عده معتنابهی قرآن بر روضه منوره وقف شده و شهرستان مشهد هم مركزیت مذهبی و علمی پیدا كرده و اندك و اندك كتب مذهبی از قبیل تفسیر و حدیث نیز بر روضه منوره وقف می شده تا در اواخر قرن هشتم و اواسط قرن نهم كه دوره سلطنت شاهرخ گوركانی است این پادشاه دادگستر بوده است و علاقه مخصوصی به مشهد داشت و در این دوره مركزیت مشهد و كوچ كردن مردم از نواحی اطراف و اقامت در آن اهمیت مخصوصی به خود گرفته بود. در همین دوره مساجد و مدارس و محافل شهر تأسیس و دایر گردیده و رونق گرفته است. بدیهی است كه در این چنین دوره كتابخانه روضه مباركه اهمیت خاصی به خود گرفت. و همچنین در قرن دهم آستان قدس دارای كتابخانه مهم و معتبر گردید و حاوی كتاب های نفیس شده است. تمام طبقات از پادشاهان تاجدار تا اصناف و رعیت كتاب بر آن وقف نموده اند. چون بداعی ایمانی پیدایش یافته پایدار مانده است. كتابخانه در رشته های مختلف علوم كتاب دارد و حاوی نسخه های ممتاز گرانبها و كتاب های منحصر به فرد است و استفاده از آن برای عموم در اوقات رسمی آزاد است. سالی متجاوز بر شصت هزار نفر مستفید داخلی دارد كتاب های چاپی كه نسخه های متعدد آن در كتابخانه باشد با سپردن وثیقه و ضامن كتاب ها برای استفاده بیرون برده می شوند و سالی بالغ بر شش هزار نفر مستفید در خارج كتابخانه دارد و این قضیه كمك بزرگی است در نشر فرهنگ این شهرستان كه این كتابخانه بدان ممتاز است. كتابخانه اهتمام زیادی
[ صفحه 233]
در نگهداری كتاب ها دارد و به این منظور استنساخ و عكس برداری از كتاب های خطی و بیرون بردن آن ها از كتابخانه ممنوع است سازمان كتابخانه شامل رشته های نشر و تألیف و صحافی و نقاشی و تذهیب و كتاب داری و امور دفتری است تا كنون پنج جلد فهرست آن نشر یافته است. تعداد كتاب های آن (به جز جزوات و مصاحف شریفه كه بیشتر آن ها خطی و بالغ بر چهار هزار است) در زبان های مختلف شرقی 8337 كتاب خطی و 18786 كتاب چاپی و متجاوز بر 570 كتاب به زبان های مختلف اروپائی است در اعصار متوالیه و سال 1150 هجری قمری محل كتابخانه در جنوب ایوان طلای صحن كهنه بوده در سال 1315 در دوره نیابت تولیت پاك روان با مشورت اولیاء امر برای كتابخانه و موزه جای مناسبی انتخاب گردید و مساحت 5700 متر مربع از اماكن وقفی آستانه و ابنیه را آستانه خریداری نموده و موزه و كتابخانه فعلی در 14 آذر 1316 مطابق با غره شوال 1356 سنگ اساسی آن گذاشته شد كتابخانه در شهریور 1320 در دست ساختمان بود و در مهر 1323 كتابخانه به جای فعلی منتقل گشت - بنای كتابخانه و موزه از بناهای عالی و زیبا است ساختمان كتابخانه 452 متر تالار تشریفات 138 متر مقبره شیخ بهائی 1034 متر زیر بنا دارند عمارت كتابخانه و موزه سه طبقه و به ارتفاع 12 متر است.
كتابخانه ی آستان قدس رضوی از كتابخانه های بزرگ كشور بلكه اولین و بزرگترین مخازن كتب قیمتی و سرمایه فرهنگ و معارف این كشور به شمار می رود.
این كتابخانه در این اواخر شهرت جهانی گرفت به طوری كه ملل راقیه از تمام كتب خطی آن با «میكروفیلم» عكس برداری نمودند و از عكس های كتابخانه های شرقی دنیا عكس های كتب خطی را به این كتابخانه اهدا كرده اند در كشوری كه یك گوشه آن مراغه دارای چهار صد هزار جلد كتاب بود و اصفهان به تنهائی دارای ششصد هزار جلد كتاب بود نیشابور و همدان و طوس و ری و فارس نیز دارای كتابخانه های بی حد و حصر بودند با كمال تأسف باید گفت در سرتاسر كشور كنونی یك كتابخانه صد هزار جلدی وجود ندارد و این در اثر تعلل سلاطین و علمای گذشته بوده است و امروز افتخار شیعه امامیه و كشور تشیع به كتابخانه آستان قدس رضوی است بالاخص كه بزرگ مردی با خلوص نیت كتابخانه نفیس قیمتی خود را كه نتیجه ی عشق بازی یك عمر هفتاد ساله بود تقدیم پیشگاه مبارك امام هشتم علیه السلام كرده و جزو كتابخانه ی رضوی به شمار می رود كه شعبه ای از آن در تهران است.
(صورت كتب كتابخانه ی آستان قدس
قرآن و جزوه های خطی به مراتب مختلفه در ممتازی: 4036 جلد
[ صفحه 234]
قرآن چاپی: 220 جلد
كتب خطی: 8506 جلد
كتب چاپی: 20147 جلد
كتاب های خارجی: 600 جلد
33509
جمع كل كتب چاپی اول سال 38508: 1334 جلد
جمع كل كتب خطی سال 9352: 1334 جلد
كتابخانه آمار ماهیانه می دهد كه برای نمونه ماهی را كه در آن جا مفتخر به زیارت امام و مطالعه كتب و مأموریت اداری بودم برای خوانندگان نقل می كنم تا ثبت تاریخ گردد.
آمار كتابخانه آستان قدس در شهریور ماه
1- كتب چاپی تقدیمی: 42
2- آخرین شماره كتب خطی در شهریور 8506: 34 جلد
3- آخرین شماره كتب چاپی در شهریور 20181: 34 جلد
4- قرآن و جزوات خطی: 4036 جلد
5- قرآن و جزوات چاپی: 220 جلد
6- جمع كل كتاب و قرآن خطی و چاپی تا آخر شهریور 32943: 34 جلد
7- كتبی كه به خارج برای استفاده داده شده: 386 جلد
8- قرآن برای تلاوت: 5 جلد
9- كتبی كه در صحاف خانه صحافی شده: 47 جلد
10- واردین به قرائت خانه برای كتاب قبل از ظهر و بعد از ظهر: 6547 نفر
11- واردین به قرائت خانه برای مطالعه روزنامه و مجلات قبل از ظهر و بعد از ظهر: 4033 نفر
12- واردین به كتابخانه برای زیارت و تماشا: 241 نفر
13- جمع كلیه واردین در یك ماهه شهریور 10821: 1334 نفر
در سال 26753: 1344 نفر
[ صفحه 233]
در نگهداری كتاب ها دارد و به این منظور استنساخ و عكس برداری از كتاب های خطی و بیرون بردن آن ها از كتابخانه ممنوع است سازمان كتابخانه شامل رشته های نشر و تألیف و صحافی و نقاشی و تذهیب و كتاب داری و امور دفتری است تا كنون پنج جلد فهرست آن نشر یافته است. تعداد كتاب های آن (به جز جزوات و مصاحف شریفه كه بیشتر آن ها خطی و بالغ بر چهار هزار است) در زبان های مختلف شرقی 8337 كتاب خطی و 18786 كتاب چاپی و متجاوز بر 570 كتاب به زبان های مختلف اروپائی است در اعصار متوالیه و سال 1150 هجری قمری محل كتابخانه در جنوب ایوان طلای صحن كهنه بوده در سال 1315 در دوره نیابت تولیت پاك روان با مشورت اولیاء امر برای كتابخانه و موزه جای مناسبی انتخاب گردید و مساحت 5700 متر مربع از اماكن وقفی آستانه و ابنیه را آستانه خریداری نموده و موزه و كتابخانه فعلی در 14 آذر 1316 مطابق با غره شوال 1356 سنگ اساسی آن گذاشته شد كتابخانه در شهریور 1320 در دست ساختمان بود و در مهر 1323 كتابخانه به جای فعلی منتقل گشت - بنای كتابخانه و موزه از بناهای عالی و زیبا است ساختمان كتابخانه 452 متر تالار تشریفات 138 متر مقبره شیخ بهائی 1034 متر زیر بنا دارند عمارت كتابخانه و موزه سه طبقه و به ارتفاع 12 متر است.
كتابخانه ی آستان قدس رضوی از كتابخانه های بزرگ كشور بلكه اولین و بزرگترین مخازن كتب قیمتی و سرمایه فرهنگ و معارف این كشور به شمار می رود.
این كتابخانه در این اواخر شهرت جهانی گرفت به طوری كه ملل راقیه از تمام كتب خطی آن با «میكروفیلم» عكس برداری نمودند و از عكس های كتابخانه های شرقی دنیا عكس های كتب خطی را به این كتابخانه اهدا كرده اند در كشوری كه یك گوشه آن مراغه دارای چهار صد هزار جلد كتاب بود و اصفهان به تنهائی دارای ششصد هزار جلد كتاب بود نیشابور و همدان و طوس و ری و فارس نیز دارای كتابخانه های بی حد و حصر بودند با كمال تأسف باید گفت در سرتاسر كشور كنونی یك كتابخانه صد هزار جلدی وجود ندارد و این در اثر تعلل سلاطین و علمای گذشته بوده است و امروز افتخار شیعه امامیه و كشور تشیع به كتابخانه آستان قدس رضوی است بالاخص كه بزرگ مردی با خلوص نیت كتابخانه نفیس قیمتی خود را كه نتیجه ی عشق بازی یك عمر هفتاد ساله بود تقدیم پیشگاه مبارك امام هشتم علیه السلام كرده و جزو كتابخانه ی رضوی به شمار می رود كه شعبه ای از آن در تهران است.
(صورت كتب كتابخانه ی آستان قدس
قرآن و جزوه های خطی به مراتب مختلفه در ممتازی: 4036 جلد
[ صفحه 234]
قرآن چاپی: 220 جلد
كتب خطی: 8506 جلد
كتب چاپی: 20147 جلد
كتاب های خارجی: 600 جلد
33509
جمع كل كتب چاپی اول سال 38508: 1334 جلد
جمع كل كتب خطی سال 9352: 1334 جلد
كتابخانه آمار ماهیانه می دهد كه برای نمونه ماهی را كه در آن جا مفتخر به زیارت امام و مطالعه كتب و مأموریت اداری بودم برای خوانندگان نقل می كنم تا ثبت تاریخ گردد.
آمار كتابخانه آستان قدس در شهریور ماه
1- كتب چاپی تقدیمی: 42
2- آخرین شماره كتب خطی در شهریور 8506: 34 جلد
3- آخرین شماره كتب چاپی در شهریور 20181: 34 جلد
4- قرآن و جزوات خطی: 4036 جلد
5- قرآن و جزوات چاپی: 220 جلد
6- جمع كل كتاب و قرآن خطی و چاپی تا آخر شهریور 32943: 34 جلد
7- كتبی كه به خارج برای استفاده داده شده: 386 جلد
8- قرآن برای تلاوت: 5 جلد
9- كتبی كه در صحاف خانه صحافی شده: 47 جلد
10- واردین به قرائت خانه برای كتاب قبل از ظهر و بعد از ظهر: 6547 نفر
11- واردین به قرائت خانه برای مطالعه روزنامه و مجلات قبل از ظهر و بعد از ظهر: 4033 نفر
12- واردین به كتابخانه برای زیارت و تماشا: 241 نفر
13- جمع كلیه واردین در یك ماهه شهریور 10821: 1334 نفر
در سال 26753: 1344 نفر